Επέτειος προσγείωσης στη Σελήνη - Μην κοιτάτε τα αστέρια όταν το έδαφος καίγεται

Ο Sam Ross είναι διδάκτορας στην ερευνητική ομάδα του Ian Donohue στο Τμήμα Ζωολογίας του Trinity College του Δουβλίνου. Η έρευνά του επικεντρώνεται στις επιπτώσεις της παγκόσμιας αλλαγής στην οικολογική σταθερότητα.

Διάστημα: το τελικό σύνορο. Φέτος συμπληρώνονται τα 50^ου επέτειος της αποστολής προσγείωσης στο φεγγάρι Apollo 11. την πρώτη φορά που πατήσαμε ποτέ το πόδι μας στο φεγγάρι. Όπως δήλωσε ευθαρσώς ο Νιλ Άρμστρονγκ «αυτό είναι ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα τεράστιο άλμα για την ανθρωπότητα», ίσως φτάσαμε σε μια νέα κορύφωση των ανθρώπινων επιτευγμάτων. Μια κορυφή που συνεχίζει να ανεβαίνει προς τα πάνω, πυροβολώντας η ίδια για το φεγγάρι.

Έχω μεγαλώσει με franchises όπως Πόλεμος των άστρων και Star Trek. Όπου με κάποιο τρόπο υπάρχει πάντα ένας λευκός (άνθρωπος) που μπλέκει σε μπελάδες με εξωγήινους και ιπτάμενα διαστημόπλοια. Ένα πράγμα που είναι κοινό σε πολλές επιστημονικές φαντασίες είναι η ιδέα ότι μπορούμε να αποικίσουμε νέους κόσμους, διαμορφώνοντας τις επιφάνειές τους για να διατηρήσουμε τη ζωή (όπως εμείς το γνωρίζω). Αυτή η ιδέα είναι διάχυτη στα χρόνια από την προσγείωση στο φεγγάρι και συνεχίζει να χρησιμοποιείται ακόμη και σε πρόσφατες ταινίες που ισχυρίζονται ότι είναι επιστημονικά έγκυρες (π.χ. Διάστερος και ο Αρειανός). Παρόλο που αυτή είναι μια ρομαντική ιδέα —τους ανθρώπους να παλεύουν σε όλο τον γαλαξία (ακόμη και να κάνουν ωτοστόπ)— μερικές φορές ανησυχώ για το τίμημα αυτού του ονείρου. Φυσικά, είμαι βέβαιος ότι η ιδέα έχει εμπνεύσει πολλά σπουδαία μυαλά σε όλο τον κόσμο να μάθουν για το διάστημα και ίσως να μας μεταφέρουν με επιτυχία όλους εκεί μια μέρα. Έχει όμως κόστος αυτός ο ιδεαλισμός;

Ο Ιούνιος του 2019 ήταν ο πιο καυτός Ιούνιος που έχει καταγραφεί ποτέ και μετά βίας έκανε την είδηση. Η κλιματική αλλαγή είναι πιθανώς η μεγαλύτερη απειλή για την ανθρώπινη ζωή σε ολόκληρο τον πλανήτη, και συλλογικά, δεν έχουμε ακόμη σηκώσει το δάχτυλο στη δράση. Οι επιστήμονες ερευνούν καθημερινά την κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι, τα φυτά και τα ζώα θα είναι σε θέση να ανταποκριθούν στο ταχέως μεταβαλλόμενο κλίμα. Αυτό το καλοκαίρι, βρίσκομαι σε μια αγροτική δασική πόλη στη βόρεια Ιαπωνία και μελετώ πώς τα υδάτινα οικοσυστήματα μπορεί να ανταποκριθούν στους καύσωνες στο μέλλον. Αυτή είναι η πρώτη μου φορά που εργάζομαι σε ένα έργο που σχετίζεται με την κλιματική αλλαγή και είμαι πραγματικά ενθουσιασμένος που βλέπω τι βρίσκουμε!

Η ταινία *Διάστερος* κυκλοφόρησε το 2014, 45 χρόνια μετά την προσγείωση του Apollo 11 στο φεγγάρι. Απεικονίζει την ανθρωπότητα να φεύγει θριαμβευτικά από έναν κόσμο που καταστρέφεται από την κλιματική αλλαγή. Είναι όμως αυτό το αίσιο τέλος πιθανό ή και δικαιολογημένο;

Η επιστημονική φαντασία βασίζεται πλέον πιο τακτικά στην κλιματική αλλαγή ως επιρροή πίσω από τους δυστοπικούς κόσμους και τις ιστορίες που απεικονίζονται. Αυτές οι ιστορίες συχνά περιλαμβάνουν την εγκατάλειψη ενός εχθρικού πλανήτη για χάρη ενός νέου σπιτιού. Αλλά στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει νέο σπίτι. Δεν είναι πιθανό κατά τη διάρκεια της ζωής μας ή της ζωής των εγγονιών μας. Παρά την προσγείωση στο φεγγάρι και όλες τις άλλες προόδους μας, δεν έχουμε κάρτα να βγούμε από τη φυλακή για να μαζέψουμε τα πράγματά μας και να φύγουμε. Όχι, αυτό που χρειαζόμαστε είναι μεταμορφωτική αλλαγή.

Το IPBES δημοσίευσε πρόσφατα τα ευρήματα της μεγαλύτερης παγκόσμιας αξιολόγησης της βιοποικιλότητας που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ. Υπολογίζουν ότι 1 εκατομμύριο (ναι, είναι 1.000.000!) είδη κινδυνεύουν με εξαφάνιση (μπορείτε να διαβάσετε πώς έφτασαν σε αυτόν τον αριθμό εδώ). Γράφει ο Τζόναθαν Γουότς στον Guardian ότι «η μελέτη παρουσιάζει μια εικόνα της ασφυκτικής ομοιότητας που προκαλείται από τον άνθρωπο που εξαπλώνεται σε όλο τον πλανήτη» και ο David Obura, κύριος συγγραφέας της μελέτης, γράφει:[but] δεν είναι πολύ αργά αν βάλουμε ένα τεράστιο ποσό στη μετασχηματιστική αλλαγή συμπεριφοράς».

Η αλλαγή στην οποία αναφέρεται η μελέτη είναι σε παγκόσμια κλίμακα αλλά πηγάζει από τοπικές δράσεις. Για να σωθούμε από κλιματική κατάρρευση, δεν χρειαζόμαστε λίγους ανθρώπους που ζουν τέλεια βιώσιμες ζωές. Χρειαζόμαστε δισεκατομμύρια ανθρώπους να ζουν ατελή, αλλά να κάνουν μικρές βιώσιμες επιλογές όταν μπορούν (π.χ. να τρώνε λιγότερο κρέας ακόμα και μια μέρα την εβδομάδα ή να παίρνουν το λεωφορείο αντί να οδηγούν στη δουλειά κάθε δεύτερη Πέμπτη).

Η Γη όπως φαίνεται από τους αστροναύτες του Apollo 11 που προσγειώνονται σε φεγγάρι — Γη, φωτογραφημένη από αστροναύτες κατά την προσγείωση του Apollo 11 στο φεγγάρι. Παραμένει το ένα και μοναδικό σπίτι της ανθρωπότητας, μαζί με όλα τα άλλα γνωστά ζωντανά είδη.

Φυσικά, η προσγείωση στο φεγγάρι πριν από 50 χρόνια δικαίως κέρδισε τη θέση της στα βιβλία της ιστορίας. Και φυσικά, θα πρέπει να συνεχίσουμε να κοιτάμε τα αστέρια. Πρέπει να συνεχίσουμε να ονειρευόμαστε μακρινούς κόσμους. Αλλά όχι αντί να διορθώσουμε τα προβλήματα που έχουμε δημιουργήσει στους εαυτούς μας εδώ. Αυτό είναι το σπίτι μας. Και για το άμεσο μέλλον είναι το μόνο που έχουμε. Ας πάρουμε λοιπόν αυτή την επέτειο ως υπενθύμιση των απίστευτων ταξιδιών που μπορούμε να ξεκινήσουμε.

Τότε ας κάνει ο καθένας ένα μικρό βήμα, ώστε όλοι μαζί να κάνουμε ένα τεράστιο άλμα.

Σχετικά με τον Συγγραφέα